Dag 13, 14 en 15: Vamhus-Vilhelmina-Wildernisroute-Gäddede

17 juni 2023 - Gäddede, Zweden

Donderdag 15 juni: Mooi op tijd verlieten we de camping op weg naar de volgende bestemming. We reden de Inlandsvägen naar het noorden. Tevoren hadden we gedacht de bestemming Vilhelmina in twee etappes te bereiken. Maar zoals eerder gezegd: het rijden in Zweden is een verademing over zelfs de grotere doorgaande wegen. We namen onderweg een flinke rust pauze. Stoel omlaag, voetjes omhoog en ogen dicht. En zo bereikten wij Vilhelmina na een tocht van ruim 500 km dus toch al vrijdag om een uur of vier.

Dat we noordelijker reden, merkten we vanzelf door de begroeiing naast de weg. De bermen vol paarse, rose en witte lupinen verdwenen, evenals de seringenhagen. We gingen terug in het voorjaar wat dat betreft.  De weilanden hier worden niet met eenzijdig Engels raaigras in stand gehouden. Waar we eerder uitgebloeide paardenbloemen zagen waar kinderen een dagtaak aan zouden hebben om na het wegblazen van de pluizen hun toekomstig kindertal te bepalen, nu kleurden de weilanden knalgeel met het mengsel paardenbloemen en boterbloemen met tussendoor de paarse koekoeksbloem. Het landschap werd afgewisseld door een woestenij aan rotsblokken. Een erfenis van de ijstijd. Je snapt niet dat daar tussen nog hoog opgroeiende dennenbomen staan. We reden Lapland binnen en ja, dat gaf me toch wel een speciaal gevoel. Nooit gedacht dat ik daar ooit zou komen.

De camping in Vilhelmina was weer een pareltje qua ligging. Er was nog genoeg plaats en zo stonden we opnieuw aan een meer te overnachten. Verderop was de ‘badeplats’ met zowaar een eind het meer in een hoge duikplank. De plaatselijke jeugd vermaakte zich daar prima. Met salto’s van de hoge….je moet het maar durven!

Vrijdag 16 juni: Ook nu weer vertrokken we mooi op tijd. We gingen eerst tanken en de nodige boodschappen doen voor de proviand voor de komende dagen. Het prijspeil in Zweden is hoger dan in NL maar het levensonderhoud in Noorwegen schijnt nog veel duurder te zijn, zeker wat betreft de verse groenten en fruit.

Na de noodzakelijke boodschappen gingen we dus op weg om de als mooiste route in Zweden bekendstaande Vildmarksvägen (Wildernisroute) te rijden. We hadden Vilhelmina nog niet verlaten of we werden verrast door een rendier (of elk) dat doodgemoedereerd midden voor ons op de weg aan de wandel was. Eigenlijk denken we dat het een jong mannetje was dat misschien het onderspit heeft moeten delven en de kudde heeft verlaten. Dit gebied is te laag gelegen voor de rendier kudden van de Sami. We hadden een kaart bij ons waar alle bezienswaardige punten op stonden aangegeven en een boekje met uitleg. Dit was heel behulpzaam om te weten waar het de moeite waard was om de camper te parkeren en uit te stappen…. als je er niet voorbij bent voor dat je er erg in hebt. Dat gebeurde ons in het begin omdat op de weg pas op het allerlaatste moment een bordje stond met de naam van de locatie. Onze eerste stop werd zodoende net voorbij de Dimforsen rapids, aan de Kultssjoan waar deze rivier met een flink verval naar beneden komt stromen. We namen de tijd voor een kop koffie en reden door naar een heel bekende plek op deze route, de Trappstegsforsen. Het woord zegt het al, als een trap komt hier het water over een flinke breedte uit de bergen naar beneden. In het informatieboekje stond dat deze ook wel ‘The flight of stairs rapids’ worden genoemd. Ed had me gewaarschuwd dat hier de parkeerplaats misschien wel helemaal vol zou staan met overnachtende camperaars. Niet dus. Dat was trouwens de verrassing gedurende de hele rit. Waar het toch een toeristische trekpleister is, reden we ook hier in alle rust van plek naar plek. Natuurlijk kwamen we wel campers en gewone auto’s tegen maar nergens was het druk. We reden verder en besloten af te slaan naar het 7 km verderop gelegen Sami ‘kyrkstad’. Die ‘kyrkstads”, kerken steden, zijn hier een bijzonder fenomeen. Toen het Sami volk het Christelijk geloof hadden aangenomen, leefden ze vreedzaam samen met de ‘settlers’.  Door de reformatie werd het gebruikelijk dat de bevolking op zijn minst een aantal keren per jaar tijdens hoogtijdagen de kerk bezochten. Zo werden er kerken gebouwd. De Sami bouwden hun hutten zo veel mogelijk in de buurt van het water en de settlers bouwden hun cottages rondom de kerk. Fatmomakke is tot op de dag van vandaag nog steeds een plaats waar de Sami bijeenkomen en er een kerkelijke viering wordt gehouden samen met de settlers. Begin juni was zo’n viering vlak voordat de Sami met hun rendierkudden het zomerverblijf hoger in de bergen gingen opzoeken. In de herfst was er dan weer zo’n viering als ze terugkwamen voor het winterverblijf. Het was heel bijzonder te zien hoe die hutten allemaal op dezelfde manier worden opgebouwd met berkenstammen. De bast van de berk wordt als een neerslag werende bekleding tussen en achter de stammen aangebracht. In het midden is de kookplaats en het rookgat bovenaan zal vermoedelijk afgesloten kunnen worden als er niet gestookt wordt. In Fatmomakke kun je nog ca 80 originele ronde Samihutten zien die nu dus verlaten waren. Volgende week is het hier midzomernachtfeest en als ik de foto’s met toelichting  ter plaatse goed begrijp, wordt er dan 24 uur gedanst, gegeten, gezongen en vast nog meer pret gemaakt!

De 540 km van gisteren hadden er qua energie aardig ingehakt, we hadden er alweer 120 km opzitten dus besloten onze camper neer te zetten aan de overkant van het water op een daartoe beschikbare parkeerplaats. We konden 100  Zweedse kronen òf € 10 offeren in een daarvoor bestemd koekblik. De Zweedse kronen had ik niet maar nog net wel een briefje van 10 euro dus dat werd overnachten op een heel bijzondere plek, wéér aan het water!

Zaterdag 17 juni: Ik was al vroeg voor zes uur wakker. Het wordt hier op deze hoogte ook eigenlijk niet meer donker dus ik besloot om naar de oever te lopen. Het was totaal windstil en de omgeving, een rand met wat schapenwolken én de zon reflecteerden in het spiegelgladde  water. Het was zo indrukwekkend mooi. Behalve wat vogels hoorde je geen enkele geluid. Ik kan me goed voorstellen dat de Sami een spiritueel volk zijn. Ze leven in en met de natuur die deze dag puur schoonheid en vrede uitstraalt. Dat zal echt ook wel eens anders zijn als de natuur haar wrede kant laat zien. In ieder geval kon deze dag voor mij al niet meer stuk. Rond acht uur verlieten we ons kampement om terug te rijden naar de Vildmarksvägen. We zouden nog hoger de bergen in rijden die hier tot ca 1500 m reiken. Onze route liep via het Stekenjokkplateau waar we het hoogste punt van de weg bereikten op 876 m. Daar stonden we inmiddels wel tussen de smeltende sneeuwvelden in. We hebben er een fijne wandeling kunnen maken van ca een uur. We zagen genoeg sporen van rendieren maar de dieren zelf lieten zich helaas niet zien ondanks dat Ed met de verrekijker de wijde omgeving aftuurde. Het voelde als hoog in de bergen  waar we voorheen altijd zo van hielden! Ik heb ontelbare foto’s gemaakt die ik later wel eens zal sorteren. Nog een aantal kilometers reden we door dit ‘oh en ah, kijk nou toch eens” landschap. Toen zette de afdaling in. We zagen de eerste loofbomen weer verschijnen langs de kant van de weg in nog teergroen lente blad. Verderop maakten we nog een uitstapje naar een Sami Kyrkstad: Ankarede om de weg te vervolgen naar het eindpunt deze dag: Gäddede. Hier staan we weer op een gewone camping met wifi waardoor ik deze blog kan posten. Morgen verlaten we Zweden en rijden we Noorwegen binnen.

Foto’s

3 Reacties

  1. Ingrid:
    18 juni 2023
    Wat fijn Margo dat je zo beeldend beschrijft wat je zoal ziet onderweg. Die vredige ochtendwandeling van gisterochtend (zaterdag) had ik graag meegelopen. Goede reis weer verder! En dank voor het delen!
  2. Peter:
    19 juni 2023
    Geweldig, Margo. Om jaloers te worden.
  3. Gerard:
    21 juni 2023
    Zweden is al prachtig en dan moet Noorwegen nog komen (lees ik zometeen wel verder).
    Dat saaie Nederlandse weidelandschap noemen ze ook wel ‘grasfalt’, hoorde ik laatst! 😂😂