Bombarie en Bigi Jari

Vrijdagmorgen 17 februari reden we niets vermoedend over de Bossibrug, het koosnaampje van de Wijdenboschbrug, naar Commewijne. Het was prachtig weer en er stond een wandeling op het programma aan de andere kant van de Commewijne rivier waar diverse voormalige  plantages met illustere namen zoals Rust en Werk te vinden zijn. In dit verband mag je je wel afvragen wie er destijds rustten en wie er werkten!

De brug torent hoog boven de Suriname rivier uit en met mooi weer heb je dan een paar seconden werkelijk een spectaculair uitzicht. We reden richting Mariënburg waar de oversteek over de Commewijne per boot plaatsvindt naar Johan en Margaretha, de voormalige plantage en huidige nederzetting. Die oversteek was flink in prijs verhoogd t.o.v. vorig jaar, 150 srd enkele reis, dus zeg maar € 5.

We wilden naar Rust en Werk lopen en zijn halverwege gekomen. Door de regen van de dagen daarvoor was het pad bijna onbegaanbaar geworden. Terug dus naar Johan en Margaretha en verder naar het fraai gerenoveerde resort Frederiksdorp en Mariënbosch. Daar aten we op het bankje bij de sluis onze meegebrachte boterhammen op. Je bent Hollander of je bent het niet. We kregen gezelschap van twee dames waarvan de één in ieder geval Mariënbosch mede bestiert én de schoonzus is van Saliemna Jahangir, directeur van de Mr. Huberstichting. Ze verwachtte twee Hollandse gasten en vertelde ons dat je dus ook op Mariënbosch kunt overnachten: € 45 p.p. all-in. Dit is dus voor Surinaamse begrippen een vermogen maar voor Europeanen zeker heel aantrekkelijk om de rust te kunnen ervaren buiten de stad met alleen het geluid van kikkers, vogels, apen en alles wat verder nog rond vliegt.

Rond een uur of half drie keerden we terug naar de stad en vonden het verwonderlijk rustig onderweg. Ik wilde nog langs de slager om gehakt te halen voor de beloofde witte bonenschotel voor onze groep op zaterdag. Maar het bleek dat alle winkels gesloten waren. Terug en in contact met internet begrepen we wat er aan de hand was. Rellen en plunderingen in het centrum van Paramaribo. Een boel bombarie dus!

Voor wie meer wil weten over de achtergrond, volgen hier een paar feiten, mijn  bron is de Volkskrant én uiteraard wat we horen van onze vrienden hier . Weet je alles wel, sla het dan over en lees over onze belevenissen rustig verder op zaterdag 18 februari.

Inflatie over 2022 : groente en fruit: 79,8%

Brood en granen: 74,4%

Huisvesting en nutsvoorzieningen: 68,2%

Boter  olie vetten: 55, 4% etc. etc.

Al sinds 2020 kampt de bevolking met soortgelijke  inflatiecijfers. Daar verbleken onze inflatiecijfers bij waarvoor we allemaal enigszins en zeker de allerzwaksten in onze samenleving voor zijn of worden gecompenseerd.

Maar wat is de feitelijke oorzaak van deze economische ellende?

Tussen 2010 en 2020, de regeerperiode van o.a. NDP en Desi Bouterse, liep de Surinaamse staatsschuld op van 700 miljoen naar ruim 3 miljard US dollar. De schuld is sinds 2020 groter dan de omvang van het bruto binnenlands product (bbp), in 2022 122% overschrijding!

Ik geloof dat ze in Europa aan de rem gingen trekken als we boven de 30% uitkwamen, alhoewel ik daarover na de corona crisis en huidige oorlogscrisis niets meer hoor.

IMF leent nu onder strenge voorwaarden geld aan Suriname waardoor o.a. brandstof subsidie, subsidie op gas en elektriciteit snel worden afgebouwd. 

Mede hierdoor sloeg vrijdag de vlam in de pan. Het verdrietige is, dat een groot deel van de (m.i. minder ontwikkelde) mensen het de huidige president aanrekenen terwijl ze slachtoffer zijn van het beleid van zijn democratisch gekozen voorganger Desi Bouterse en zijn vrienden.

Velen vermoeden dat de finale rechtszaak eind maart rond de heer Bouterse ook een rol speelt. Destabilisatie zou hem buiten de gevangenis moeten kunnen houden. Al met al maakt dat de sfeer hier nu toch wel gespannen is. Ook wij zijn alert voor wat er gebeurt en houden rekening met waar we gaan of staan.

Zaterdag 18 februari hadden we afgesproken dat we op de groep van de Mr. Huberstichting Ed’s 75 ste verjaardag zouden vieren: Bigi Jari want elke vijf jaar wordt hier groots gevierd. We hadden twee appeltaarten bij ons, slagroom, orgeade ‘stroop’ zoals ze dat hier zeggen. Orgeade is een soort amandel limonade en wordt bij voorkeur ijskoud gedronken. Zodra we aangebeld hadden ging de poort open en Roxanne kwam op mij toe rennen, samen met een jongen die ik niet kende. Dit kereltje bleek vrijdag niet van de dagopvang te zijn opgehaald. De bussen reden niet, vandaar….Waarom de ouders hem dan ook niet zaterdag konden ophalen, blijft vooralsnog de vraag. Hij was al net zo enthousiast als Roxanne en zodra Ed de auto geparkeerd had, wezen ze hem wat er aan de hand was. Er hingen ballonnen  voor de Bigi Jari van Ed!

Het taart eten werd trouwens een geweldige chaos. Alleen al daarom zullen we deze verjaardag viering niet snel vergeten. Ik had de appeltaart punten op bordjes klaar gezet in de keuken. Er moest nog slagroom op en er moest natuurlijk gezongen worden. Opeens werd ontdekt dat Remy stiekem de voor hem verboden ruimte, de keuken,  in was gegaan en alvast een stuk taart soldaat had gemaakt. Nog een geluk dat hij het bij één stuk had gelaten. Jammer jongen, voor jou niet nog een stuk taart! We gingen aan de eettafel zitten en iedereen kreeg zijn of haar appelpunt met slagroom voorgeschoteld. Aartie is door haar handicap niet zo snel en Whitney des te vlotter. Klaar is klaar en ze liep langs Aartie waar ze nog een mooi stuk op het bord zag liggen. Ed zag het gebeuren. In een split second griste Whitney  Aartie’s taart van haar bordje, wilde het in haar mond proppen , verloor de helft op de grond en graaide dat prompt alsnog op  en daar ging het richting mond! Alom consternatie en wat een zooi…. Even goed was het een gezellige boel.

Zondag 19 februari was het dus zijn échte verjaardag. Truus zong hem in alle vroegte in het Surinaams toe. De overbuurtjes kwamen op bezoek en uiteraard was er opnieuw taart en drinken. Het kleindochtertje van twee zag het popje dat ik nog aan het haken was. De armpjes waren er nog niet aan genaaid, het had een kaal hoofdje want het rode jasjes met capuchon was evenmin klaar maar Ciara maakte dat niet uit. Ze sleepte de hele tijd met het armloze wezentje rond. Ik heb het dus maar versneld afgehaakt en heb een goede bestemming gevonden. Enigszins trots presenteer ik jullie mijn versie van roodkapje op één van de foto’s.

Truus had voor ons Surinaams feest eten besteld: Pom en Pastei en ook daar hebben we met zijn allen van gesmuld.

Maandag 20 februari werd een heel rustig dagje. Alle scholen waren nog gesloten en de Anniecrèche eveneens.  Omdat de hash deze keer opnieuw aan de andere kant van de stad was richting Domburg en dus een heel eind rijden, besloten we deze opnieuw aan ons voorbij te laten gaan. Het voelt nu niet fijn om verder weg te gaan, zeker niet als het donker is en dat is de terugweg na de hash per definitie. Evengoed maakten we in de buurt onze eigen avondwandeling van ruim een uur dus aan conditie verlies doen we hier niet.

Dinsdag 21 februari . Er gaat niets boven Groningen….. ook  wat ons betreft hier in Suriname niet. Groningen is de plaats waar landverhuizers uit Groningen in 1843 hun nieuwe thuis zochten. Dat is hen trouwens niet meegevallen. Na 10 jaar stopte het experiment nadat door een epidemie meer dan de helft van de groep ‘boeroe’s’ was overleden. Nadat Ed vanmorgen op ingenieuze wijze een klamboe met ductape voor ons raam heeft geplakt waardoor we nu ook veilig de shutters kunnen open doen in de huiskamer, smeerde ik de boterhammen en gingen we op weg. Deze keer liepen we aan de andere kant van Groningen een heel lang pad uit, de Dr. E. Kochweg. Hier wonen de mensen uitzonderlijk rustig midden in de natuur.  Er wordt volop ‘geplant’ op de ruime percelen rondom de huizen en ik liep te watertanden langs enkele bomen die vol pompelmoezen hingen. Margootje zag eens……hangen als luchtballonnen zo groot! Ik ben er braaf langs gelopen maar op de terugweg in Paramaribo kon ik die ene pompelmoes toch niet laten liggen die bij het fruitstalletje naar me lag te lonken.

.